Μουσεία

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καλύμνου βρίσκεται στην Πόθια, στη συνοικία της Αγίας Τριάδας και εγκαινιάστηκε το έτος 2009. Το κτίριο του μουσείου κατασκευάστηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού, σε ακίνητο που παραχωρήθηκε για το σκοπό αυτό από το Σολωνικό Γηροκομείο το 1997. Στο ίδιο ακίνητο βρίσκεται και το αρχοντικό Βούβαλη, ένα εξαιρετικό δείγμα αστικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, όπου στεγαζόταν παλαιότερα ένα μικρό μέρος της προϊστορικής και βυζαντινής συλλογής.

Η οργάνωση της έκθεσης καθώς και οι μερικές μετατροπές στο κτίριο υλοποιήθηκαν από την XXII Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στο πλαίσιο του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Νοτίου Αιγαίου 2000-2006.

Η έκθεση

Στο χολ της εισόδου μια σύντομη εισαγωγή ενημερώνει τον επισκέπτη για τη μακρά ιστορία της Καλύμνου. Αντικείμενα χωρίς καμία ένδειξη προέλευσης, ευρήματα παράνομων ανασκαφών, κατασχεμένα ή παραδοθέντα, εκτίθενται σε μια βιτρίνα- απογυμνωμένα από την πραγματική αρχαιολογική τους αξία παρουσιάζονται απλώς ως αντικείμενα τέχνης. Αξιοσημείωτο είναι το χάλκινο τελετουργικό (;) αντικείμενο που στέφεται με ομάδα πέντε αιγυπτιακών θεοτήτων, του 1ου αι. π.Χ. - 2ου αι. μ.Χ., η υδρία από αλάβαστρο και ο κρατήρας με διονυσιακή σκηνή. Στον τοίχο δίπλα από την είσοδο εκτίθενται επιτύμβιες στήλες με επιγραφές που φέρουν το όνομα του νεκρού και ανάγλυφο επιτύμβιας τράπεζας, που χρονολογούνται από τον 3ο αι. π.Χ. έως τη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο. Στην προϊστορική ενότητα ανήκουν δύο μεγάλοι πίθοι από το Δασκαλειό σπήλαιο στο Βαθύ.

Στην αίθουσα Α, η πρώτη ενότητα αναφέρεται στη ζωή στο νησί κατά την Προϊστορική Περίοδο, με ευρήματα που χρονολογούνται από την Ύστερη/Τελική Νεολιθική έως τη Μυκηναϊκή περίοδο (5300- 1180/1065 π.Χ.), από τις ανασκαφές Β στα σπήλαια Αγίας Βαρβάρας, Δασκαλειού και Χοιρομάνδρας. Η έκθεση περιλαμβάνει εργαλεία και αγγεία της νεολιθικής περιόδου, κεραμικά και εργαλεία της πρώιμης εποχής του χαλκού, ευρήματα της μινωικής και μυκηναϊκής περιόδου- εξαιρετικό μεταξύ αυτών είναι το χάλκινο μινωικό ειδώλιο λατρευτή. Το μεγάλο μαρμάρινο κυκλαδίτικο αγαλματίδιο εκτίθεται σε ξεχωριστή θήκη- ένα κατασχεμένο αντικείμενο, πιθανότατα από την Αμοργό.

Η δεύτερη και μεγαλύτερη ενότητα της έκθεσης αναφέρεται στο σημαντικότερο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου, το ιερό του Απόλλωνα Δαλιού. Ο μεγάλος αριθμός αφιερωμάτων που βρέθηκαν στις δύο λατρευτικές αποθήκες του ιερού μαρτυρούν την ιερότητα και τον λατρευτικό χαρακτήρα του χώρου. Οι πρώιμοι ιστορικοί χρόνοι (7ος β€" 6ος αι. π.Χ.) εκπροσωπούνται με μεγάλους κρατήρες και δινόρους με ζωγραφική διακόσμηση, έναν χάλκινο γρύπα, μεγάλο αριθμό αναθημάτων από τερακότα σε σχήμα βοοειδών και τον σπάνιο στην περιοχή τύπο του ντυμένου κούρου με ζωγραφική διακόσμηση, αφιερωμένου στον Απόλλωνα, που χρονολογείται στο 530 π.Χ.. Οι κλασικοί και ελληνιστικοί χρόνοι, δηλαδή από τον 4ο έως τον 3ο/2ο αι. π.Χ., απεικονίζονται από μεγάλο αριθμό μαρμάρινων γλυπτών, μεταξύ των οποίων γλυπτά του Απόλλωνα (;), γυμνών νέων, των θεοτήτων Υγεία (;) και Αθηνά, μικρών παιδιών, καθώς και η κολοσσιαία μορφή του λατρευτικού αγάλματος του θεού Ασκληπιού, του 2ου αι. π.Χ.. Η ενότητα του ιερού ολοκληρώνεται με επιγραφές που δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τη δημόσια ζωή της Καλύμνου, τιμητικά διατάγματα που παραχωρούν προνόμια σε ξένους που ευεργέτησαν το νησί, μαρτυρίες για τη θέση της γυναίκας, καθώς και επιγραφές με χειραφετήσεις δούλων.

Στην αίθουσα Β εκτίθενται αργυρά και χάλκινα νομίσματα, σφραγίδες της Καλύμνου και της Κω, καθώς και ξένων πόλεων-κρατών. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει ευρήματα από τις ανασκαφές στη Δάμο, τον αρχαίο οικισμό που αναπτύχθηκε στην περιοχή του Πανόρμου κατά την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο. Αξιοσημείωτες είναι οι ανάγλυφες λάμπες πετρελαίου, καθώς και οι καυστήρες θυμιατού, μικρογραφίες βωμού, ειδώλια και μεταλλικά εργαλεία. Η τρίτη ενότητα αποτελείται από τυπικά ευρήματα της Καλύμνιας νεκροπόλεως και πολύτιμα χρυσά κοσμήματα: διαδήματα, στεφάνια, εντυπωσιακά σκουλαρίκια, δακτυλίδια και απλίκες από τα ενδύματα των νεκρών, αγγεία, καθώς και εξαιρετικά αντικείμενα από γυαλί. Η ενότητα ολοκληρώνεται με μια επιτύμβια στήλη με ανάγλυφη απεικόνιση μητέρας που θηλάζει το μωρό της, του 4ου αι. π.Χ.

Κυρίαρχη θέση στην αίθουσα κατέχουν μοναδικά έργα ελληνιστικής χάλκινης κατασκευής, που ανασύρθηκαν από αρχαία ναυάγια στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου. Πρόκειται για την κολοσσιαία γυναικεία μορφή, ντυμένη με χιτώνα και ιμάτιο με φούντα, γνωστή ως «Κυρία της Καλύμνου», το κεφάλι ηγεμόνα με καυσία και στρογγύλεμα, τα πόδια ενός έφιππου πορτραίτου- αγάλματος με περίτεχνα σανδάλια και σπιρούνια, και τέλος, το δελφίνι.

Στον επάνω όροφο του κτιρίου παρουσιάζονται η παλαιοχριστιανική (4ος- 7ος αι. μ.Χ.), η βυζαντινή (8ος αι. - 1453 μ.Χ.) και η μεταβυζαντινή Κάλυμνος. Αρχιτεκτονικά μέλη από πολυάριθμα μνημεία του νησιού χρησιμοποιούνται για την αναπαράσταση μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής, ενώ τα εκθέματα περιλαμβάνουν κεραμικά και αντικείμενα καθημερινής ζωής, τάματα, καθώς και εικόνες και χειρόγραφα, αντιπροσωπευτικά λατρευτικά αντικείμενα της βυζαντινής περιόδου στο νησί. Στην τελευταία ενότητα παρουσιάζονται ευρήματα από το Κάστρο της Χώρας της Καλύμνου και ενημερωτικές επιγραφές για άλλα κάστρα του νησιού.

Ναυτικό Μουσείο

Το Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου ιδρύθηκε το 1994 και βρίσκεται στην παραλιακή ζώνη της Πόθιας, στο κτίριο της πρώην Βουβάλειου Τεχνικής Σχολής, δίπλα στο Δημαρχείο. Στο μουσείο μπορείτε να δείτε και να μάθετε για την παράδοση της σπογγαλιείας του νησιού, την ιστορία και τις μεθόδους σπογγαλιείας . «Επίσης, αν επισκεφθείτε το μουσείο, θα δείτε πολλά αντικείμενα από τα ναυάγια αρχαίων πλοίων, καθώς και άρθρα για την κατάδυση και την επεξεργασία σπόγγων.

Η έκθεση χωρίζεται σε τρία διαφορετικά μέρη όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν αντικείμενα με αναφορά στο επάγγελμα του σφουγγαρά και ένα μεγάλο αριθμό εκθεμάτων που σχετίζονται με τη σπογγαλιεία καθώς και την επεξεργασία των σφουγγαριών.

Στο πρώτο μέρος εκτίθενται φωτογραφίες από τις αρχές του 20ού αιώνα που απεικονίζουν τα γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά την αναχώρηση των σφουγγαράδων. Διάφορες άγκυρες, ναυτικοί χάρτες περασμένων αιώνων και ευρήματα από ναυάγια, συμπληρώνουν τα εκθέματα.

Το δεύτερο και τρίτο μέρος αναφέρεται επίσης στη σπογγαλιεία, με ένα μεγάλο τμήμα αφιερωμένο στη «σκανδαλόπετρα», ένα κομμάτι πέτρας, συνήθως μαρμάρινο ή γρανιτένιο, με στρογγυλεμένες γωνίες και στρογγυλό σχήμα, βάρους 8-14 κιλών, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι Καλύμνιοι σφουγγαράδες από την αρχαιότητα μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ως βοηθητικό εργαλείο κατάδυσης.

Λαογραφικό Μουσείο

Στο κτίριο της πρώην Βουβάλειου Τεχνικής Σχολής στεγάζεται επίσης το Λαογραφικό Μουσείο Λυκείου Ελληνίδων, όπου εκτίθενται σημαντικά αντικείμενα του λαϊκού πολιτισμού της Καλύμνου. Μια ποικιλία εκθεμάτων, όπως τοπικές φορεσιές, νυφικά, οικιακά σκεύη, αργαλειός, άτρακτος, χειρόμυλος, αγγειοπλαστικές κανάτες και παραδοσιακά έπιπλα, όπως ο κρεβατός, το μεγάλο οικογενειακό κρεβάτι με την παιδική κούνια από πάνω, ενημερώνει τον επισκέπτη για τα ήθη και τα έθιμα της Καλύμνου και του δίνει την ευκαιρία να δει τον τρόπο που οργανωνόταν η ζωή σε ένα παραδοσιακό αστικό σπίτι προς το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.

Βρίσκεται στις νότιες παρυφές της μονής των Αγίων Πάντων και του Αγίου Σάββα 1, 5 χλμ. από την πόλη της Πόθιας, στην περιοχή Βοθύνοι. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό Λαογραφικό Μουσείο που ίδρυσε η κ. Φανερωμένη Σκύλλα με αντικείμενα λαϊκού πολιτισμού και οικιακά αντικείμενα παλαιών σπιτιών.

Τα εκθέματα περιλαμβάνουν τοπικές φορεσιές, νυφικά, οικιακά σκεύη, αργαλειό, ατράκτου, χειρόμυλο, κεραμικές κανάτες και παραδοσιακά έπιπλα, όπως το «κρέβατος», το μεγάλο οικογενειακό κρεβάτι με την παιδική κούνια από πάνω. Οι επισκέπτες μπορούν επίσης να δουν παλιά νομίσματα, βιβλία, επιστολές, όπλα και σπαθιά. Το προσωπικό του μουσείου θα σας προσφέρει το τοπικό κρασί anama και ψωμί. Εδώ ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει τον τρόπο με τον οποίο οργανωνόταν η ζωή σε ένα παραδοσιακό αστικό σπίτι προς το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Το Παραδοσιακό Καλυμνιακό Σπίτι βραβεύτηκε πρόσφατα από το Hata 2004.

Βρίσκεται στο παραθαλάσσιο χωριό Βλυχάδια. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό μουσείο, έργο ζωής των αδελφών Βαλσαμίδη, που γεννήθηκαν και ζουν στην Κάλυμνο, με εκθέματα που σχετίζονται με τη σπογγαλιεία, μεγάλη ποικιλία θαλάσσιων φυτών και θαλάσσιων ζώων και μια συλλογή από εμπορικούς αμφορείς και άλλα ευρήματα από αρχαία ναυάγια.

Πρόκειται για μια από τις πλουσιότερες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και χρειάστηκαν πάνω από σαράντα (40) χρόνια για να συγκεντρώσουν αυτά τα ευρήματα. Διάφορα είδη σφουγγαριών, κοραλλιών, κοχυλιών, ψαριών, παράξενων θαλάσσιων πλασμάτων, σπογγαλιευτικός καταδυτικός εξοπλισμός, ευρήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, φωτογραφίες, έγγραφα, νομίσματα, αρχαίοι αμφορείς, ακόμη και ένα αρχαίο ναυάγιο, περιλαμβάνονται στη συλλογή τους .

Μέρος του μουσείου είναι αφιερωμένο στο επάγγελμα της σπογγαλιείας και περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία και τις στολές προστασίας που χρησιμοποιούσαν οι δύτες, από το 1872 έως και σήμερα. Σε μια πτέρυγα εκτίθενται ευρήματα του Α' και Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όπως τορπίλες, κομμάτια αεροπλάνων κ.λπ. Σε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει αμφορείς του 6ου, 4ου, 3ου και 2ου π.Χ. αιώνα. Υπάρχει επίσης μια συλλογή περίπου 2.000 φωτογραφιών που σχετίζονται με την ιστορία και την παράδοση της σπογγαλιείας.

Τέλος, στο μουσείο θα παρακολουθήσετε και την επεξεργασία του σφουγγαριού και μπορείτε να βρείτε ωραία αναμνηστικά όπως σφουγγάρια, κοράλλια και κοχύλια στο κατάστημα που λειτουργεί εντός.

Το κτίριο που περιέχει τη συλλογή «ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ» είναι ένα από τα πιο όμορφα σπίτια των αρχών του 20ου αιώνα στην Κάλυμνο. Η συλλογή αποτελείται από οικογενειακά κειμήλια, φωτογραφίες, αντικείμενα καθημερινής χρήσης που μας θυμίζουν παλιές εποχές. Στην κουζίνα μπορείτε να δείτε την πιατοθήκη με αρχαία πιάτα, ποτήρια, δίσκους κεράσματος, αντικείμενα για την παρασκευή ψωμιού, πήλινα σκεύη και άλλα. Στην κρεβατοκάμαρα μπορείτε να δείτε ένα παλιό κρεβάτι, μερικά κεντήματα από την Καλυμνιακή κοινότητα της Αγίας Πετρούπολης στη Ρωσία, όπου οι προπαππούδες του κατοίκο αυτού του σπιτιού είχαν εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία. Κατά τη διάρκεια της ρωσικής επανάστασης έπαιξαν μεγάλο ρόλο με τη διάσωση της βασίλισσας Όλγας της Ελλάδας. Τη βοήθησαν να δραπετεύσει και να πάει στην Ελλάδα καθώς μεταμφιέστηκε φορώντας διαφορετικά ρούχα…
Το κτίριο αυτό είναι εύκολα προσβάσιμο από το λιμάνι του νησιού μας και από το σταθμό των ταξί. Υπάρχει χώρος στάθμευσης για τα αυτοκίνητα. Θα ενθουσιαστείτε επισκεπτόμενοι το «ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ».
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 11:00-15:00 (Από Δευτέρα έως Σάββατο)
Τηλεφωνήστε για επισκέψεις τα απογεύματα και τις Κυριακές (Κινητό: +30 6946465882, email: neoclassiko@gmail.com)

Ελεύθερη είσοδος